NEVŞEHİR İLE İLGİLİ BİRKAÇ TESBİT

                                                                   BİR ZAMANLAR

   1953 yılında daha Nevşehir il olmamıştı o tarihte Feridun Fazıl Tülbentçi ([1] Niğde tarihi ile ilgili bir yazı yazıyor tabii biz de Niğde’nin bir kasabası olduğumuz için diğer ilçelerle birlikte bizi de kaleme alıyor. Yazının genelinde hepimizin bildiği şeyler olmakla birlikte bazı ilginç anekdotlara da rastladım ki bunları sizinle de paylaşmak istedim.

• “Kasabada her ne kadar kadim devirlerin eserlerine rastlanmıyorsa da etrafta eski çağlardan kalma asarın bakiyeleri mevcuttur.”
• İlçenin 3 kilometre kuzeyinde bulunan Nar, bu bakımdan hayli zengindir.
• Charles Texıer Nevşehir’le Nar’dan hangisinin kadim Nissa şehrinin mevkiine isabet ettiğini tayin pek müşküldür.
• Yine Texıere göre 12. Asrın sonlarında yani Selçuklular zamanında Nissa ahalisi yavaş yavaş o civarda başka bir yere göç etmiş olmalıdır. Bazı notlardan elde edilen sonuca göre bu gidilen yer Muşkara olmalıdır.
• 1922 yılında Sıhhiye Vekaletinin çıkardığı “Niğde Sancağı broşüründe” aynen şöyle yazmaktadır. “ Nevşehir kasabası Ürgüp kazasının Uçhisar nahiyesine tabi Muşkara namında 300 haneli bir karye olup Camiatik civarına kaindir.”
• BURASI İLGİNÇ “Aydın bir vezir olan Damat (Orijinal metinde hatalı yazımla Damar yazılmış) İbrahim Paşa Ulucamii inşa ettirmiş. (buradan hangi camiyi kastettiği anlaşılmamaktadır) Bu camii kubbeli ve minarelidir İstanbul’daki Sultan Selim Camiini andırmaktadır. Ve belki de onun planını ufak tefek değişikliklerle aynen tatbik edilmiştir. 1832 yılına kadar bu yaptırdığı eserler vakıfların tesis ettiği bir kişi tarafından idare olunurken, bu tarikten sonra Niğde mütesellimine devredilmiştir.
• (bu meseleyi daha önce yazmıştım ama Feridun Fazıl Tülbentçi de aynı hataya düşmüş ve şöyle yazmış) Meşhur Prusya Mareşali Moltke 1838 tarihinde Nevşehir’e gelmiş ve burada kasabanın mütesellimi Karacehennem namıyla maruf İbrahim Ağa’yla konuşmuştur. Bu adam yeniçerilerin tenkiinde topçu yüzbaşı olarak faal bir rol oynamıştır.
• Haydarpaşa-Ankara tren hattı yapılamadan evvel Nevşehir Anadolu’nun en faal ticaret merkezlerinden biriydi.
• Nevşehir’in patatesi, pekmezi ve turşusu pek meşhurdur. ( bu ürünlerin hiçbirinn kıymeti bilinmemiştir)
• İŞTE EN ÖNEMLİ KONULARDAN BİRİ Nevşehir’de yapılan ve bilhassa torpak küplerde muhafaza edilen üzüm turşusu kış gecesi toplantılarında fazlaca sarf olunduğu gibi bağ budama ve bağ belleme mevsiminde amelelerin hararetini teskin eden en mühim meşrubat olarak kullanılır.
• Kurşunlu cami İstanbul’daki Selatin ( [2])camilerinin küçük bir benzeridir
• Kazada teşkilatı olan partiler Demokrat Parti: başkanı eski öğretmenlerden tüccar Hamdi Gülalioğlu Cumhuriyet Halk Partisi: başkanı Avukat Tarık Yasa ve Millet Partisi: başkanı emekli subay Kamil Bektik’tir

[1] F.F.Tülbentçi: gazeteci, yazar şair Ulus, Vatan, Cumhuriyet ve Hürriyet gazetelerinde yazdı.

[2] Selatin: Osmanlıda padişahların, eşlerinin yaptırdığı büyük ve gösterişli camiler